Welkom

Co Schipper uit OpmeerWelkom op mijn persoonlijke website. Mijn naam is Co Schipper, opgegroeid in Wognum en tegenwoordig woonachtig in  het Westfriese Opmeer in de Kop van Noord-Holland. Een agrarisch georiënteerde nuchtere en liberale Westfries, met een voorliefde voor koeien, de Westfriese taal en cultuur, alternatieve pop/rock, schrijven, koken, lezen, films en series, voetbal, natuur, geschiedenis en rationele politiek. Een website met informatie over mij persoonlijk, over mijn bezigheden en publicaties van verschillende teksten.

De combinatie van agrarische kennis met schrijven en besturen maakt me een interessante partij voor bestuurswerk en vertegenwoordigerswerk in de agrarische en aanverwante sectoren. Het beheren en ontwerpen van een website naast, en in combinatie met eerder genoemde werkzaamheden, blijkt in de  praktijk ook bijzonder handig. Uiteraard voer ik alle werkzaamheden uit als freelancer onder de bedrijfsnaam CSD (Agrarische) Dienstverlening.

Samenvattend kun je bij me terecht voor de volgende zaken.

Westfriese verhalen
Bertus Klaver weunde met z’n woif Rina en z’n joôs Gert, Tinus, Klaas en Jan op een bouwersspul met een ruime wurft. Tussen ’t pad langs ’t huis met deer achter de skuur en de boogerd an de are kant lag voor de joôs een voetbalveldje. De joôs wazze wild van ’t spelletje en speulden bedat alle dage met de bal tussen de twei doele en dat meist ok nag met een hêle bos joôs uit de buurt. Op een goeie dag, ’t was de zeumer nei ’t wirreldkampioenskap voetbal in West-Duitsland weer of ’t Nederlands elftal de finale verloren had. De joôs van Klaver wazze met een man of tien an ’t voetballe op ’t veldje naast de boogerd, toe d’r een groepie hardloupers voorbai kwamme. Ientje van die hardloupers wees nei de joôs en skreêwde wat. De hardloupers kwamme de wurft op en vroege of ze effies meedoen mochte. De joôs wiste niet wat ze zagge want d’r stonde iniene een hêle bult beroemde profvoetballers die op trainingskamp wazze in de buurt op ’t veldje. Nou benne joôs nagal makkeluk dat d’r werden metien twei teams vormt en ze ginge voetballe. Op een end zee ien van die beroemde voetballers „We moeten maar eens gaan.” Maar hai wou nag een aar speultje doen voor ze ginge. An de zaikant van ’t huis was een kloin wc raampie. ’T plan was om te perberen vanaf puur zo’n ofstand dat raampie te raken. Wie of dat lukte had wonnen. Eerst ginge de joôs ’t perberen en een enkeld skot kwam bedat op ’t raampie, maar gien skoôt raak. Toe was ’t de beurt an de profvoetballers. Die miste meist alle voetballers maar ientje, volgens Tinus was dat Wullem van Haneghem, raakte ’t wc raampie vol en ’t ruitje spatte in duizend stukke. De profvoetballers vonde toe dat ze maar ’s gaan moste, dat die ginge weer opperdan verder hardloupe. ’T toeval wul dat op ’t moment dat ’t raampie stik trapt werd vader Bertus net bezig was an ’n grôte boskip op de wc en al ’t glas op z’n kop kreeg. Hai kwam witheit nei buiten en wou vezellef wete wie of zuks dein had. Toe de joôs over de profvoetballers begonne werd ie nag kwaaier want deer geloufde ie vezelf gien barst van. Hij stuurde alle buurjoôs nei hullie moeder en z’n oigen joôs ginge zonder te eten te bed. Foeterend en mopperend ging ie weer an ’t werk. Een week later lag er iniene een brief bai de post, adresseerd an de familie Klaver. Rina maakte met konkeltoit nuwskiereg de brief open en vond naast een skreven brief ok honderd gulden. Met de excuses van de profvoetballers die dochte dat dut genog geld was om ’t raampie te rippereren. De mond van Bertus viel open toe ie de brief las. Hai liet vezelf niet merke an z’n joôs dat ie ze oigen een beetje skaamde, maar seives trakteerde hai ’t hêle spul wel op petat, appelmoes en frikandellen, dat was in die toid puur zo’n traktatie. © Co Schipper 2024 [...]
As kloin joôje was ie al ampartig. Toch was Bas wel een pittige joôn. Hai deed niemand kwaad, maar hai was kloin en sluuf, voetbalde slecht en had gien mate, dat ie werd nagal deres troitert deur de joôs op skoôl. An de are kant kon Bas skoftig mooi zinge. Hai oefende van jongs af an met de gitaar en zong in zijn koindertoid een houp keer liedjes van beroemde artieste in ’t durpshuis voor liefhebbers uit ’t durp weer of ie opgroeide. Die vonden ‘m een bar groôt talent en Bas ging deer, dat ie ouwer werd zelf ok in gelouve. Nou had Bas in z’n pubertoit een zwak voor Joke, een bar mooi roôdherig moidje uit ’t durp en zai voor Bas. Je konne niet zegge dat ze echt skarrel hadde, deer ware ze alle twei toen nag te verlegen voor, maar ze hadde wel een innige vriendskap samen. Op een zeumerdag zatte ze met hullie kont in ’t gras met peerdebloemen wat te klesse an de sloôtkant. Bas vertelde kauwend op een grasspriet dat ie lezen had over de flower-power en dat ie zuks lest ok zien had op tillevisie. Dat was precies wat voor hem, zee ie teugen Joke. “Ze zegge den, ‘make love, not war’ en zuks. Dat vind ik skoftig en deer wul ik bai hore.” Dat hai vertelde z’n planne an Joke. Hai wou nei Amsterdam en met dat volluk van tillevisie op de Dam sleipe en den mooie liedjes make en den skoftig beroemd en roik worre. Dat Bas pakte wat spulle en z’n gitaar, nam de bus nei Hoorn en den ’t spoor nei Amsterdam. Hai was den nag geniese droug achter de oren maar ging toch op avontuur. Een paar maanden later sting ie weer bai z’n ouwelui op de stoep. Hai was platzak en brandmager, maar dat was nag niet alles. Een dag of wat later belde d’r twei pliesies an en namme ‘m mee nei ’t bureau, omdat ie iemand vermoord hewwe zou. Dat de skrik zat ‘r goed in bai iederien. Ok bai Joke maar die ging heêl stoer bai Bas op bezoek in de gevangenis. Deer vertelde Bas wat d’r allegaar beurt was in Amsterdam. In ’t begin was ’t allegaar skoftig mooi en hai speulde samen met Amsterdammers, Engelsen en Moffen liedjes op de Dam, dronken bier, roukten stikkies en om wat te kenne verdiene speulde ie bekende liedjes in kroegen. Maar later wulde ie z’n oigen liedjes speule, liedjes die hai zelf skreven had. Zuks mocht den welderes van de kroegbazen, maar den kreeg ie niet betaald, want met bekende liedjes was ’t gezelliger an de bar en den werd er meer zopen en dus meer verdiend. Ok platenmaatskappaaien zagge niks in z’n muziek en ok huisvesting werd op een end te duur. Hai vertelde dat ie eerst bai een ouwere vrouw, net zo oud as z’n moeder weunde voor een beetje geld. “Nôh Joke, ik had wel hoord dat ze deer in Amsterdam allegaar met mekaar in de koffer doken. Maar ik docht dat zuks alliendeg met jong volluk beurde. Maar deuze vrouw zee gewoôn dat ik met ‘r te bed most of aars kon ik vertrekke.” Dat wou Bas niet en dat hai most an de proizige kamers, want de winter was te koud om op streit te sleipe. “Ik ben nooit met een are moid an ’t vraaie weest Jook. Ik hew aldeur op jou wacht.” Op een end had ie gien geld meer en was d’r nag ien platenmaatskappaai weer of niet weest was. Deer ging ie nag wanhopig heen maar werd ie alweer ofwezen deur de kenners deer. ’T was gewoôn niet goed genog wat of ie maakte en kreeg weer ’t zelfde commentaar. “D’r zit niet genog gevoel in. Maar bloif perbere.” Werd ‘r teugen ‘m zoit. Deer werd ie zo kwaad van dat ie die platenbaas een rotdouw geven had en die was met z’n kop op de rand van z’n bureau terechtkommen en doôdbloedt. Bas was kwaad wegloupen en deerom had niemand ‘m zien bloeden en dat ze ‘m oindelijk vonden was de dokter te laat om de man te redden. Dat Bas most voor ’t gerecht komme en die zou ‘m nei ’t gevang sturen. En nou zat ie in de pliesiecel teugenover Joke en peêuwend gaf ie toe dat ie al jaren verliefd op ‘r was. Hai vroeg of ze op ‘m wachte wou. As ie uit ’t gevang was wou ie met ‘r trouwe en ’t bollebedroif van z’n vader overneme. Joke begon toe vezelf ok te peêuwe, want die wist niet wat ze deer mee an most. Bas vroeg toe om een fotootje van Joke, voor an de muur in de bak. Die kreeg ie en toe ze ofskoid namme was dat de leste keer dat ie z’n grôte liefde sprak en in de ougen keek. Maar uitoindelek bedaarde Bas dus voor de rechter en die achtte ‘m skuldig an doôdslag, dat hai most een jaar of wat de bak in. Op een end mocht Bas weer op huis an. Hai ging weer bai z’n ouwelui weune en ging werken in ’t bollebedroif. Op een zundegochend zag ie Joke bai de kerk met Pieter, nota bene de verveulende verwende praatjesmaker weer of Bas mee in de klas zeten had. Ze ware nou een stel en hadde ok al twei joôs. Bas had zuks al hoord vezelf, maar dat ie ze zag as gezin knapte d’r wat bai ‘m. Daagsteran pakte Bas z’n spulle weer en verliet ’t durp weer of ie geboren en opgroeit was voor altoid. Hai zocht wat mate op uit z’n toid in Amsterdam en deed niks aars as liedjes skroive over alle beroerdighoid dat ie meemaakt had op een kloin zolderkamertje. En zo as wel vaker met liedjes over beroerdighoid beurt, werd ien van die liedjes een wereldhit. Mede mogelijk maakt deur dezelfde platenmaatskappaai weervan ie de baas vermoord had. ’T kon niet gekker. Bas kreeg wat ie as puber wou. Hai werd skoftig roik en beroemd, vloog van ’t iene wirrelddeêl nei ’t are, overal weer of ie kwam werd ie anbeden as een god, kwam alle grôte name teugen uit de muziek en vraaide bedat alle nachte met een aar woif, soms wel twei geloik. Maar hai kon de gedachte niet van ‘m ofzette over een gezin met Joke, met een zoôtje joôs en een oigen bollebedroif. Hoe langer z’n succes duurde, des te meer ie bolleboer wou weze, en vader van de joôs van Joke. Hoe langer en verder ie van huis was, hoe beroerder ’t allegaar werd. Z’n manager stelde voor om nei huis te gaan, maar hai dorst z’n ouwelui, maar vooral Joke niet onder ouge te komme. De druk werd ‘m op een end te groôt en hai begon puur te zuipen. Gien bier, maar sterk spul as whisky en wodka, met flessen geloik. Daarna kwam deer ok heroïne bai en meer van zuks, maar de eenzaamhoid bleef, zo ver van huis. Dat werd bedat met de dag erger en om nei huis te gaan ging ‘m steeds meer teugenstaan. Hai skaamte z’n oigen meer as dat ie groôs was op wat ie allegaar beroikt had. Op een kwaaie dag ging ’t mis met de wirreldberoemde popster uit de Westfriese polders en werd Bas doôd vonden in een duur hotel in Californië. D’r lagge verskaaiene lege whiskyflessen in de kamer, een lege injectiespuit en wat zakkies wit poeier. Bas lag stil op ’t grôte bed met een fotootje van een mooi roôdherig moidje an z’n borst drukt. © Co Schipper 2021 [...]
Net nei de oorlog raakte Dirk, zo’n jonge, sterke en ondernemende vent met een zoôt aandacht van de moide, an de skarrel met een hêle mooie moid uit een buurdurp. Hai was bar groôs dat ie deuze moid voor ‘m had wete te winne. Ze heette Marie en Dirk vond ‘r niet alliendeg heêl mooi met ‘r zwarte krullen, maar ok slim en hai hield bar van d’r humor. Je kenne gerust stelle dat hai ’t pittig te pakken had en hai droumde al van trouwe en een hok met joôs, samen met zoin Marie. ’T liep alliendeg effies aars as dat ie z’n kop had. ‘T was mai 1947 en d’r was kermes in ien of aar durp. Dirk was deer met Marie en ze hadde skoftig veul skik die zundeg. Toch had Dirk de hêle middeg ’t gevoel of dat d’r wat was. Maar zuks was vezelf maar een gevoel en ze hadden samen een hêle mooie middeg, dat vorut, Dirk liet ’t gevoel maar gaan. Dat gevoel van Dirk was d’r niet voor niks weest die middeg en sedert die dag luisterde hai eerst altoid nei z’n gevoel. Want hai brocht Marie seives weer netjes thuis. Bai de deur zoende Marie Dirk zoas ze nag nooit dein had en toe keek ze ‘m an en zee dat de skarrelderai over was. Ze vond ’t zweer om ’t te zegge, maar ze ging de volgende dag ’t klooster in. ’T speet ‘r dat ze zuks niet eerder had durve vertelle maar ze verliet Dirk voor d’r God en heur gelouf. Je kenne begroipe dat de wirreld van Dirk bedat in puin donderde. Hai het hier een heêl toid last van had, hew ik welders hoord van een maat van ‘m. Die vertelde dat Dirk een heêl toid puur stil en ofwezig weest het toe de skarrel met Marie over was. Ze ware toch bedat een jaar samen weest en Dirk had de breuk heêls niet zien ankomme. Marie verhuisde nei ’t zuien van Nederland en ging as non werke in de missie in Afrika. Zai was wel bloid en ze was op d’r plek tussen vollek dat as ienig bezit enkeld de kleren an de bast had en soms een hêle maaltoid te eten kreeg. Deer het zai d’r leven an besteed en zo was ze gelukkig. Na verloup van toid wist Dirk z’n oigen toch weer bai mekaar te skrape. Hai vond weer geluk deur een are beste moid weer of ie mee trouwde en een zoôtje joôs mee kreeg. Hai timmerde pittig an de weg en hai bouwde een groôt bedroif op. Hai had een best huwelijk met z’n Nel en ienmaal pensioneerd, was ie een vermogend man. Hai stierf op 79 jarige leeftoid in de armen van z’n woif. Die ging vezelf op een end de spullen van Dirk opruime en toe ze de buul van Dirk teugenkwam vond ze niet alliendeg maar geld, bonnetjes en passies. Ergens achterin een vakkie zat een fotootje van een zwartherig jong woifie met achterop skreven: Marie 17 sept. ’46. Nel had Dirk welders horen vertelle over z’n verloren geliefde, maar dut fotootje verraste d’r. Ze het ’t nooit merkt, maar heur Dirk had Marie dus nooit vergeten kenne. Dirk ging bekant altoid op z’n gevoel of en ze had Dirk, in 45 jare goed lere kenne, goed begrepe en vertrouwt. Marie mocht bloive, ze had immers ’t hêle leven een plekkie in z’n hart had. Met een glimlach leit ze ’t fotootje bai de spullen die ze beware wul. Op dien of are manier voelde zuks goed. © Co Schipper 2020 [...]
Goed eten ken mense insperere, is gezond en heêl soms helpt ’t om de boel voor mekaar te kroige. Deer gaat dut verhaal over. Ze ben d’r niet veul meer maar in ’t verleden was er vollek, meist nag pittig jong, die grôte feiste bestoetelden. In Spanbroek had je alle jare de Skuimpartie bai de familie Vediepen in de bolleskuur. Deer kwam altoid pittig vollek op of, want de groep maten die zuks allegaar regelden hadde ’t altoid pittig voor mekaar. En niks gien gedoe hè. Gewoôn een ouwe melkbus bai de deur met een vraiwullige baidrage voor iederien, een snekwage, een speulende band, gien vechterai en den de hêle eivend bier drinke, stom lulle, dom koike en overal van ophore. De manne die dut allegaar bestoetelden hielden van een pittig stevig meziekie, meist harde rockmuziek. Dat alle jare sting deer zo’n hardrockband te speule. Nou hadde de mannen ooit een band inhuurt die jaren later pittig bekend worren was in ’t land. Deuze band vroege ze deerom naggeres te komme speule. Maar een bekende rockband is ok puur duurder vezellef as een minder bekende, dat de prois om effe te komme speule was deerom wat an de houge kant. Dat zuks was wel een dingetje. Nou wist ien joôn van die band nag dat ze de vorige keer dat ze op de Skuimpartie speulden, dat ze bai moeder Vediepen an de keukentafel an de boerenkoôl met spek en roukworst hadden zeten voor ’t optreden. Nôh dat was goed bevallen zeker, want d’r werd ofsproken dat as Moeder Vediepen weer boerenkoôl zou make de prois wel een stukkie leiger kon. Dat die joôs kwamme opperdan, bouwden hullie spulle en instremente op, keke of alles goed werkte en skoven toen an bai moeder Vediepen an de keukentafel. De joôs hewwe deer purig zitte skranse en hewwe nag een toidje met de broekrieme los zitte uitbuike. Nou had ik deuze joôs wel vaker zien speule, maar nag nooit zo best en overtuigend toe ze met de buk vol boerekoôl met spek en roukworst van moeder Vediepen stinge te speule. Het mag duidelijk weze: Goed eten helpt op veul maniere. © Co Schipper 2020 [...]
Harrie en Henk benne al van jongs of an al de beste maten. Nou benne ze in hullie durp niet de meist graag geziene gasten. Ze hewwe hullie streken zien. As ze een halleve euro verdiene kenne deur een aar te bedonderen, den zalle ze dat niet leite. De manne benne pittig link, zeg maar. Met zuk soort grappen begeve deuze joôs d’r oige altemet op ’t randje van strafbare foite. Toch, ondanks dat ze bekend benne bai de pliesie hewwe ze een strafblad, tot nou an toe, wete te vermoide. Nou hadde ze lest ok weer deres wat. Harrie had bai een leegstaand huis, een endje buiten ’t durp, een stapel hêle gnappe stiene zien legge. Deuze stiene ware deur de nuwe oigenaren, vollek uit Amsterdam, deer stort om een gnap streitje nei de voordeur te leggen. Dut ware van die mooie kloine klinkertjes. Nou docht Henk dat ie z’n streitje voor zoin huis nuw make most, dat Harrie zee teugen Henk weer of d’r stiene lagge, voor niks. Dat de manne togen met een anhanger nei ’t lege huis en ze begonne de stiene in de kar te gooie. Nou ree de pliesie heêl toevallig voorbai en die zag de wagen van Henk staan en de mannen met de stiene in de weer. Zo gauw dat Henk en Harrie de pliesie zagge begonne ze heêl link de opgelade stiene terug te gooie op de houp. Jaap, de woikagent stapte uit en vroeg wat of ze deer an ’t doen ware. “Nôh Jaap,” Zee Harrie, “We hadde nag wat van die stiene legge en we dochte dat we die hier wel kwoit konne. Hier weunt toch niemand. As ze strakkies verbouwe gane, den ken ’t hêle spultje in ien rit nai ’t vulles.” “Nôh, zuks ken vezellef niet zommaar.” Zee Jaap. “Jullie benne gewoôn vuil an ’t storten op een plaas weer of zuks niet mag. Jullie zurgen d’r voor dat alle stiene veneivend weer wegbenne. En je kenne d’r op rekene dat ik ’t murgen gaan bekoike hier.” Zuks nou maar zien. De manne begonne heêl gauw die stiene in de anhanger te smoite. Dat zo konne ze, met een soort van toestemming van de pliesie een hêle pertai stiene stêle. En zo had Henk een gnap nuw streitje in z’n voortuin, op kosten van een aar. © Co Schipper 2020 [...]
Dut speulde in de toid van de hippies, de nozems en aar van zuk zogenaamd langherig vollek, in een West-Fries durp weer of de groei pittig in zat. In de grôte stad nam ’t aantal kerkgangers in die taie puur of, maar in dut durp ging meist iederien nag alle weke te kerk. In dut verhaal gaat ’t om de kattelieke kerk. Deurdat ’t durp groeide kreeg de al op leeftoid zoinde pestoor ’t puur drok. Zo drok dat ’t kerkbestuur besloôt om te zurgen dat hai wat hulp kreeg. Zo bedaarde d’r op een kouwe lentedag een pater in ’t durp. Zon ientje met zon bruine pai, met zon koord om z’n middel en op sendale met blôte biene d’r in. Hai was van dien of dare orde, maar niemand wist oigelek weervan, maar zuks maakte niks uit in dut durp, as ie maar katteliek was. In ’t begin merkte ’t kerkvollek niet zoveul van z’n anwezighoid. Hai ging wat op huisbezoek en hai deed de voorbeden welders en deêlde de communie uit met de mis. Nou vond pestoor dat deuze man ’t heêl pittig vertelle kon, dat wat weke later deed ie voor ’t eerst de preek en dat hewwe ze weten in ’t durp. De pater was een begenadigd spreker en hai brocht z’n boskip vol vuur in de mis van zundegochend tien uur. Bai een deêl van ’t kerkvollek ginge de wenkbrauwe omhoog toedat de pater van ’t altaar ofkwam en tussen de kerkbanke stond te preke. Zo docht de pater z’n toehoorders beter te beroike. Je begroipe dat voor twaleven, had de voorzitter van ’t kerkbestuur al heêl wat tillefoôn gesprekke voert. En alle klagers vonde dat de pater most preke op ’t altaar en niet zo modern most doen. Zuks hoorde niet in ’t durp. Een week later ging het hillegaar mis volges de conservatieve kattelieke. Ondanks alle commetaar liep de pater weer lopend deur de kerk te preken. Die preek ging die zundeg over de barmhartige Samaritaan, dat verhaal over die overvallen roizeger, die deur verskaiene achter leiten werd, alliendeg niet deur die Samaritaan. Dat die pater sting weer vurig te preken tussen de kerkbanken en nou wees ie d’r altemet ientje an met de vraag wat of hai of zai doen zou as ie die overvallen roizeger zou treffe in de sloôtkant. Nou was ie vezelf de hêle week besproken in ’t durp en dat was koren op de môlen voor iederien die een kloin beetje anzien en invloed had. Die zundegochend nei de mis sting de tillefoôn bai de voorzitter van ‘t kerkbestuur en bai pestoor roôdgloeiend en d’r was ok aldeur vollek an de deur te snarke. Zelfs de biskop kreeg tillefoôn. En allegaar ’t zelfde liedje. “Zuks is onbestaanbaar.” “Hai sting me gewoôn an te woize in een volle kerk. Zuks heb gien pas.” Of: “As hai naggeres preekt gaan ik niet meer te kerk.” En “Dat zuks geniese op ’t altaar preke ken.” Nôh, je reide ’t al denk. Een dag later was de pater met de noorderzon vertrokke. Uitspaait door’t kerkbestuur en een zoôtje invloedroike perochiane. Hai had ’t allegaar goed bedoeld, maar zoin meniere werde niet in dank ofnomen. Dut was voor een zoôt perochiane een veuls te grote stap vooruit in die toid, dat de pater most woike. ’T loikt er op dat niemand nag wat van de pater hoort het na die geruchtmakende zundeg. Hai zal wel teruggaan wezen nai die orde van ‘m. Nou moet je niet denke dat iederien de pest had an de maniere van de pater. D’r benne ok perochiane die vedaag de dag nag met een gloim op de toet prate over deuze pater en over de, in hullie auge, kloinzieleghoid van hullie mede perochiane. © Co Schipper 2020 [...]
Hai was onrustig en kon niet sleipe die vroege murgen oind juni, dat hai trok z’n kloffie an en ging in buiten. ’T was zo’n zeldzame mooie stille zeumer zundegochend, zo’n dag dat de vroege ochendzon beloufde dat ’t een skitterende dag worre zou. Hai stak ’t doikie over weer of ie weunde en leunde over ’t damhek an de overkant. Hai zag in de verte die jonge boer van vedderop de koeien ophale voor ’t melken. As boerezeun had ie zuks ok oftig dein toen ie nag een jonge joôn was. As ie deer an docht kreeg ie weer puur zo’n gelukzalig gevoel. Zou deuze joôn ’t net zo voele as hai indertoid? Hai moimerde deur over z’n lange leven wat of ie achter ‘m leiten had. ’T was een pad vol hobbels en kuilen weest, die weg. Houge terpen en soms diepe slôten ware d’r weest. Vooral die toid dat z’n jongste doôdreden was deur een hardraier. Z’n vrouw was die zwarte dag oigelek ok storven. Ja, ze leefde nag wel maar ’t verdriet was zo groôt dat ze een paar jaar later al ’t leven liet. Hai wist zeker dat ze doôd gaan was van verdriet. Op een dag was ze gewoôn stopt met ademe, leek ’t wel. Dat ware harde taien weest weer of ie oftig an docht het. Hai bleef achter met nag 4 joôs en perbeerde ’t leven in ’t gezin an de gang te houwe. Gelukkig vond ie al snel weer een are vrouw. Hai noemde heur oftig een best woif. Zai had z’n leven weer zo goed en zo kwaad as ‘t ging op de rit kregen en de joôs de liefde geven die ze nôdig hadde. Dat ware betere jaren weest. Hai was affekaat, z’n broer had ’t boerenspul van vader overnomen, en deer was ie goed in. Hai had pittig an de weg timmert en zo had ie ’t spultje kenne koupen weer of ie nou weunde. Een stolp met een boogerd erbai an een smal doikie net buiten ‘t durp. Hai hield een paar skeipe en wat kippe in de boogerd en beleefde hier z’n mooiste jaren, vondt ie. Hai was groôs z’n joôs, op z’n groffaderzeggers, op wat ie had wete te begaan en ok was ie groôs met een prois die hai ooit ‘s wonnen had as meist invloedroike jurist van ’t land. Toch leek al dat geluk van de leste jaren te verbleke bai ’t zien van die boer in ’t land die achter z’n koeien liep. Hai beleefde dat sjouwe achter de koeien weer opnieuw. Muisstille zundegochende met allien ’t geruis van hoeven die deur ’t gras ginge en wat kieften en grutto’s die geluid maakten. Verder niks, gien auto of mesjien te horen. Terug denkend voelde zuks achterof as skoftige geluksmomenten, horend bai ’t beste wat ’t leven te biede het. Hai was dat geluk uit z’n jeugd bedat vergeten. Kloine dingen die hoorden bai ’t mooiste van ’t leven. Z’n leven was bai taie puur zo’n opgaaf weest, maar dut moment op z’n ouwe dag in de stilte van deuze barre mooie muisstille ochend, dat ’t leek dat je effies hillegaar alliendeg op wirreld wazze, liet ‘m beseffe dat ’t deur mekaar zo slecht niet gaan was, dat leven van ‘m. Hai keek op de kerkklok. Voif uur, hai ging nag maar effies te bed. De onrust was weg. Foto: Gert van den Bosch ©2020 Co Schipper [...]
In de jaren tachtig van de vorege eeuw had Westfriesland een zoôt snekbarre. Ze verkochte deer allegaar zon beetje ’t zelfde. Petat, frikedelle, krekette, een berehap, broôdjes keis en ham en meer van zuks. En ze hadde ok allegaar een huzareselade, maar iederien vroeg den om een slaatje, den wiste ze achter de balie genog. Dat ware meist 2 bolletjes slaatje op een paar blaadjes sla, met ai d’r op en augurk en sulleveruitjes d’r naast op een skaaltje van aluminium folie. Martin werkte al jare in de snekbar in ’t durp weer of ie weunde en vooral in ’t weekend vond ie dat skitterend om te doen. Hai was een horeca man in hart en nieren. An de overkant was een kroeg weer of ’t jonge volk bai mekaar kwam op zaterdageivend en zundegeivend. As echte Westfrieze in die toid slokte ze puur wat drank weg op zon eivend en deerdeur had zuk volk vezelf bai taije barre trek. Dat die kwamme den tussendeur effe een petatje of zuks ete bij Martin. D’r ware d’r de hêle eivend deur altoid wel een stuk of wat van die joôs in de snekbar, die zatte den mooi te zwesse, vooral as ze een borreltje op hadde. Den was ’t iende verhaal nag sterker dan de aar. Deer had ie den altoid een zoôt skik van. Dut voorval is Martin altoid baibleven. Op zon eivend, ’t was een zundeg, kwam Joop binnenwandele bij Martin. Of liever zoit, binnenwankele. Joop was de ouwste zeun van de slager in ’t durp en hai had ‘m die eivend pittig zitte. Nou beurde dat bai Joop niet veul ‘oor, maar deuze keer was ie wat sikkeneureg, want hai had een blauwtje lopen bai een mooie moid of zuks. ’T leek om de liefde te gaan en deerom had ie z’n oigen maar vollopen leiten. Hai most toch wat met z’n verdriet, want ze maten hielden ‘m over dat blauwtje puur voor de gek. Meist was Joop d’r ientje die purig baidehande gointjes make kon, maar die eivend niet. Dat ie binnen was ging ie puur stoeteleg op een kruk zitte an de balie en bestelde een slaatje bai Martin. Dat was wel genog docht Joop voor die eivend. Martin zette ’t slaatje voor Joop neer en die begon met muizehappies ’t lekkers nei binnen te werke. Dat duurde puur zon toid, want hai sodemieterde altemet bedat van z’n kruk of, maar op een end had ie ’t toch een heel end heen op. Op ’t lest wou Joop dat leste sulleveruitje an z’n plastic vurrekkie prikke, maar dat lukte maar niet. Nou gaf Joop niet zommaar op, dat zat niet in z’n aard. Dat Martin zag dat zo deres een kwartiertje an. Hai docht op een end: “Die joôn most bedat maar deres nei z’n bed.” Dat Martin vroeg an Joop of hai effe mocht perbere of ie dat uitje an de vurrek kon kroige. Nôh, Joop vond ’t best en Martin prikte in ien keer dat sulleveruitje an ’t vurrekie en houdt hem zo voor z’n sikkere toet. Joop keek eerst effe lodderig nei ’t uitje en dernei nei Martin. “Zo ken ik ’t ok.” Zee Joop. “Jai hewwe gewoôn wacht tot ’t uitje louf was.” ©2020 Co Schipper [...]
M’n vader had een oom, Ome Siemen. Die noemde ik vezelf ok gewoôn Ome Siemen en bai taaie ging ik een koppie bai ‘m hale in ’t zorgcentrum weer of ie weunde. ’t Nuwe was d’r wel een beetje of bij ‘m ‘oor, hai was al dik in de negentig, kloin van stuk en vel over bien. De man was ok altoid vraigezel bleven. Koffie zette kon Ome Siemen wel, maar hai had d’r altoid bolle koek bai, dat zal ik nooit vergete. Op een mooie lentedag zat ik weer deres an een koppie met de ouwe man, met een bol beskwietje op de rand van m’n skutteltje. We zatte mooi te teute over ’t mooie weer en wat te zwesse over vroeger, dat Ome Siemen iniene teugen moin zee dat ie nag welders een daggie nei Amsterdam wou. Deer kwam ie vroeger ok nag wel en dat wou ie toch nag graag een keer doen voordat ie doôd ging, vertelde ie. “Nôh”, zee ik, “Den gane we dat regele Ome Siemen. Ik gaan met jou een mooi daggie nei de grôte stad.” Zo geskiede. Ik haalde Ome Siemen op met de luxe wagen en ree nei ’t station in Hoorn. Van Hoorn ginge we met ’t spoor nei Amsterdam. ’t Was nag wel een heêl gestoetel en gestudder ‘oor om die ouwe man met de rolstoel die ik regelt had in de troin te kroige, maar voorut, we zatte mooi en Ome Siemen zat de hêle rois met een grôte gloim deur ’t raam te koike en altemet wees ie wat an. Dat we kwamme an op Amsterdam Centraal en met weer heêl wat studderwerk hew ik Ome Siemen weer uit de wagon kregen. Van deer uit ginge we kalmpiesan de stad in. Onder een lekker zontje stakke we de Hendrikkade over zo ’t Damrak op. Nou wist ik nag dat ze an deuze streit skoftig lekkere Vlaamse petat verkochte en omdat ’t al twaalf uur weest had stelde ik voor om eerst maar deres wat te eten. Ome Siemen vond ’t best en omdat d’r alliendeg maar een luikie was weer je konne bestelle zette ik Ome Siemen met z’n rolstoel lekker in ’t zontje en ging in de rai staan om te bestelle. “Neem voor moin ok effies een flessie water mee.” Riep ie me nag nei. Dat ik in de rai sting te wachte zag ik dat moin oom barre skik had met een bruinige joôn die wat an ‘m zien liet in een plastic tassie van Albert Hoin. “Hai het in ieder geval skik”. Docht ik nag bai m’n oigen. Op een end was ik an de beurt en met de petat en ’t water ging ik weer nei Ome Siemen, “Geef eerst dat water maar effies. Den neem ik eerst deuze pilletjes effies in.” Zonder nadenke gaf ik ‘m z’n water en toe zag ik pas dat er een leeg pille strippie op z’n skoôt lag. Ik pakte ’t op en zag met grôte letters ‘Viagra’ staan. “Hoe kom je nou an zuks?” Vroeg ik, eerst nag een beetje naief. “Nou, d’r was net een joôn die zee dat ie pillen had, weer je voor een paar uur voif jaar jonger van worre.” Begon Ome Siemen. “Dat ik zee: Doen moin d’r den maar tien van. Den hew ik een mooie dag vedaag.” “Een mooie dag?” Pruttelde ik. ”Je hewwe net tien viagra pillen innomen. Ik weet niet of zuks den wel goed komt vedaag.” “Zee jai nou dat ik viagra slikt heb? Den kenne we wel nei de hoeren.” “Nei de hoeren? Je benne al dik in de negentig. Je speule deer niks meer klaar. En nag wat, ik weet ok geniese weer of ik weze moet.” Protesteerde ik nag. “Nôh mejoôn, ik hew zoveul pilletjes slikt dat ik een paar uur lang vijftig jaar jonger ben.” Zee ie met een grôte gloim. “Dat ik zou maar opskiete, strakkies benne ze uitwerkt. Ik weet de weg wel. Ik ben deer vroeger wel vaker weest ‘oôr mejoôn.” Dat ik douwde op anwoizings van moin ouwe oom de rolstoel deur de grôte stad. We belandden op een end in een deêl van Amsterdam met allegaar smalle streitjes met grôte ramen met allegaar moide d’r achter met woinig klere an hullie bast. “Stop!” Riep Ome Siemen. “Deuze moid wul ik effies bekoike.” Dat duurde niet lang, of ik most ‘m nei ’t volgende raam douwe, en alle kere riep ie: “Stop!” Zo ging dat een stuk of tien keer tot ie zee: “Deuze is wel een mooie moid.” We stonde voor een raam met een kloin blond vrouwtje die nag puur sluuf was. Zukke moide vond Ome Siemen heêl pittig. Dat wai effies hore wat of zuks koste most. Ome Siemen most vezelf weer ofdinge, want, zee ie: “Ik ben al oud. Ik ben zo klaar.” Maar ze kwamme een prois overien. Voordat we nei binne ginge vroeg Ome Siemen nag wel van wie ze d’r ientje was, maar van Jan Patritzski had ie nag nooit hoort, maar zuks gaf niks vezelf. Afoin, wai mee nei binne. We kwamme in een soort keukentje met een tafel en wat stoele met een does achterin en an de zaikant was een gerdoin weer een kamertje met een bed achter was. Ik volgde ’t moidje, en douwde de rolstoel met Ome Siemen deur ’t deurtje achter ’t gerdoin. Deer zee ik dat ik in ’t keukentje wel effies wachte zou. Dat ik ging op een stoel zitte bai ’t kloine tafeltje dat deer sting. Ik hoorde al gauw een hoop gestoetel en skrikkerige kreet van die moid. Vlak d’rnei hoorde ik Ome Siemen. “Zeg mejoôn, kè je effies hellepe?” Ik docht dat ie ’t maar uitzoeke most, maar hij riep ’t nag een keer, dat ik ging toch maar effies koike. Dat ik dat gerdoin opzai trok wist ik niet wat ik zag. Ome Siemen lag plat op de dame van plezier, met z’n arme woid en z’n biene naast ’t bed, z’n broek op z’n enkels en z’n smalle witte blôte kont gaf bedat licht. Die moid lag klem en die kon hillegaar niks meer. Dat ik vroeg wat of ik doen most. “Je hoeve alliendig me biene effies een wuppie te geve. Den leg ik bovenop en den red ik me wel weer.” Ik hew toch een beetje skuw z’n biene een slinger geven, zodat ie in de juiste houding lag en ben toen heêl gauw weer achter ’t gerdoin gaan.Achter ’t gerdoin hoorde ik van alles. Gepuf en gestern, maar ok inienen de stem van Ome Siemen. “Kè je weer effies komme mejoôn?” “Je dochte toch niet…” begon ik, maar moin oom zee dat ik opskiete most, want aars ware de pillen uitwerkt. Ik weer ’t kamertje in en deer lag Ome Siemen nag in dezelfde houding. “Je moete moin alliendeg effies heen en weer bewege, want dat lukt niet zo best meer, loikt wel.” “Moet ik jou heen en weer bewege?” Riep ik. “Ja en nou een beetje opskiete voor ’t te laat is.” “Zuks heb ik weer.” Docht ik bai m’n oigen, maar ik pakte ‘m bai de heupen en begon ‘m zachies heen en terug te schuive op die moid. “Ga maar effies vlugger ‘oôr.” Zee ie na een toidje. Dat ik bewoog ‘m nag effies vlugger en effies later most ’t nag weer effies vlugger. Nou was dat bed puur leig, dat ik kreeg ‘t op ’n end bar in me reg en m’n arme begonne ok al puur louf te worre, na een toidje. Dat ik zee teugen Ome Siemen: “Ben je nou al bedat klaar?” Dat hai zee puur hoigerig: “Nôh mejoôn, neuk jai of neuk ik?” Deer wist ik ’t antwoord niet op en bewoog toch maar deur. Gelukkig was ’t klussie toch nag gauw klaar en ik hew ’t ophaise van z’n broek maar an die moid overleiten. Bar groôsk betaalde moin oom de rekening en wai ginge weer verder deur de stad, erges om een koppie.Dat was moin leste uitje met Ome Siemen. Een paar maanden later was ie doôd. Hai liet me achter met een bos mooie herinnerings, maar dut leste avontuur is me ’t meist bai bleven. Veul later besefte ik pas dat ie dut hêle avontuur voorof al uitstippeld had. Hai was pittig uitkookt en ik ben er met open ouge intuint. Wat een kirrel was ie.   ©2020 Co Schipper [...]
Wat jaren leden zat ik met ientje uit de Streek wat te klesse en hai vertelde me een verhaal dat best waar weze ken. Dus ik hew ’t van hore zegge en as ik lieg, den lieg ik in commissie. Drie weduwvrouwen wazze mooi een weekie weg nei midden Duitsland. Ria, Marian en Marja ginge mooi fietse, dingen bekoike en altemet deres lekker anzitte op een terras. Deer dede ze den een koppie met gebak of een lekker Duits wointje. Op ien van de leste dagen dat ze in Duitsland verbleve krege ze kennis an een Duitse vent uit ’t durp weer hullie hotel stond. Hai hiette Harald en de vrouwen vonden ‘m allegaar een hêle pittigge kirrel. Hai sprak hillegaar een beetje Nederlands, was charmant, gaf zo altemet een borreltje weg en de dames vonden hem allegaar best een knappe vent. Nou had Harald ’t op Ria voorzien en op de leste eivend bedaarde Ria en Harald achter ’t hotelletje. Deer zee Harald dat ie pittig verliefd was op Ria en hai vroeg of ze nag een week bai hem bloive wou. Dat Ria was d’r ondersteboven van. Nei dat heur Jan doôd gaan was, had ze gien man meer in handen had en deuze was bedat te mooi om waar te weze. Toch zee Ria nei teugen Harald, want ze wou ok d’r joôs en d’r opoezeggers graag weer zien, thuis in West Friesland. Ze dede nag wat zoene en ze sprake of dat ze in de herfst nei ‘m toe komme zou. Dat ze dede tillefoônnummers uitwissele en Ria ging met de vriendinne weer op huis an. Dat Ria weer een dag of wat thuis was kreeg ze rondom d’r mond allegaar kloine puisies. Nôh, deer had ze last van en ze ging deerom maar deres op dokter an. Dokter had een zallefie, maar ze pakte ok effies een beetje spul van die puisies om te koike wat of ’t precies was. As ’t den een ampartige bacterie was zou ze are zalf kroige. Weer een dag of wat later ging de deurbel. Dat Ria open deed zag ze twei pliesies op de stoep staan. Die wouwe effe binne komme. De pliesies vertelde Ria dat ze bericht kregen hadde van de dokter. Die puisies van Ria kwamme van een hêle amparte bacterie die alliendeg op loiken van mense voorkwamme. Dat ze wouwe wel deres weten weer of Ria weest had en met wie, want je komme niet zommaar an zukke puisies vezelf. Ze zatte deer effies te bome over hoe en wat en toe zee Ria dat ze met Harald zoent had. Nôh deer was de pliesie bar nuwskierig nei en met de naam van ’t durp en ’t tillefoônnummer van Harald ginge ze weer op ’t pliesieburo an. Een week later sting de pliesie weer op de stoep. Ze kwamme zegge dat Harald arresteerd was. Ze hadde in z’n achtertuin meerdere loiken van vrouwen opgroeven. Allegaar vermiste weduwvrouwen. Dat Harald had z’n oigen verraden deur met Ria te zoenen. De puisies van Ria brochte de pliesie op z’n spoor. En Ria? Die was bloid dat ze niet bij Harald bleven was. Aars was ze nou ok doôd weest. [...]
De boer keek puur poeperig op z’n klokkie en dernei weer nei Wullem. Wullem zat op kniese de grôte Rottweiler an te hale en keek altemet ‘ns nei de boer. Deuze kuukse situasie kwam deur de net effen te grôte muil op de verkeerde toid van Wullem. Wullem ging voor z’n werk de boeren in West-Friesland langs. Hai adviseerde over de bedroifsvoering en verkocht den ok welders wat. Nou was Wullem d’r ientje die wel van een beetje goin hield en hai gebruikte die goin ok om bij de boeren in een goed blaadje te kommen. Zuks ging ok meist heêl best. Wullem was wel puur zo’n skoitert as ’t om honden ging. Of ze nou groôt of kloin wazze, Wullem was voor bedat alle honden puur bang. Z’n klanten wiste zuks vezelf en sommige boeren hielden rekening met Wullem en hielde de honden binnen as hai kwam. Are boeren hadde ‘m d’r voor over en liete de hond den met opzet buiten. Honden loiken altoid wel hard te blaffen nei vollek dat bang is. As Wullem den an kwam raaie met z’n wagen en de blaffende hond zag, den deed ie ’t raampie een kloin stukkie nei beneden en den vroeg ie an de boer of de boerin of de hond niks deed. D’r wazze vezelf altoid van die grapjurken die den zoide: “Ik denk ’t niet Wullem.” Nou had Wullem ok de gave om op ’t verkeerde moment de verkeerde grap te maken. Zo kwam ie die dag bai een boer die gien beste dag had. Hai had net een doôd kalf van een hêle beste koe haald en was deer heêls niet bloid mee. Wullem kwam met z’n beste humeur de wagen uit, dat hai wist dat de hond van deuze boer altoid lag te sleipe in de baikeuken en nag geniese de kop optilde as d’r ientje ‘volluk’ riep. Zo ok vedaag. Dat Wullem liep deur toe de boer ‘binne’ riep en nadat ie gedag zoid had zee ie teugen de boer dat die z’n hond beter oploiden most, want hai blafte geniesen as d’r ientje volluk riep. Nou was deuze boer niet alliendeg puur uit z’n hum, hai hield bedat grôter van de hond as van de vrouw. Dat hai begon bar te poepere teugen Wullem en zee dat hai nou voor straf de hond 10 minuten most aaie en dat ie aars de wurft niet meer op hoefde te komme. Èn hai zou de toid opneme. Nou zat Wullem deer in de baikeuken de hond an te hale. De hond zat hillegaar een beetje te knorre, zo lekker vond ie ‘t. Nei 10 minuten mocht Wullem den oindelek de keuken in. Wullem is later een toidje niet meer bai deuze boer weest, maar toe dat ie deer weer kwam, had de hond ‘m in de smiezen en kwam nou wel overend toe Wullem in de baikeuken kwam. Zo most ie ‘m eerst weer effen aaie, voor ie deur kon nei de keukentafel. Foto: Miranda de Jong [...]
Jos was een durpstimmerman. Z’n werk werd bar waardeert in ’t durp en de meiste mensen vonden ‘m bar slagtig. Hai kon niet allien maar timmere, maar ok messele en hai had verstand van funderings en constructies. Deerdeur had Jos vezelf altoid werk zat, want iederien in ’t durp vroeg ‘m om te komme timmere of te bouwe. Nou had Jos voor z’n oigen ok een pracht van een huis bouwt. Vraistaand an de rand van een nuwbouwwaik. Dat huis had een mooie erker an de voorkant en deer zat hai as ie vrai was welders naar buiten te koekeloeren wat of d’r allegaar langs ging en wat of de buren dede.Op een vraidageivend zat Jos weer deres in z’n makkelijke stoel in de erker. Hai zag z’n nuwe buurvrouw van skuin an de overkant thuiskomme met heur kloine moid. Alle kere as ie heur zag, kreeg Jos kriebels in z’n buk. Eerst docht ie nag dat ’t rupsen wazze, maar later wist ie dat zuk gekriebel in je buk vlinders wazze. Jos was verliefd. Maar zo slagtig as ie met z’n werk was, met vrouwen was Jos een barre struul. As een vrouw, van welke leeftoid dan ok, wat teugen ‘m zee, dan kreeg ie een barre kleur, werd ie heit over z’n hille barst en as ie dan antwoord geve most, stond ie te stottere teugen z’n skoene. Jos was oigelek bang van vrouwen. Dat was een perbleem vezelf, want Jos dorst de nuwe buurvrouw niet an te spreken, maar oigeluk most dat wel beure, want ze was de mooiste vrouw die hai ooit zien had. Mooi lang roôd heer en een skoftig lekker loif. Allien had hai heur ogen nag niet zien, want hai dorst vezelf niet vlakbij te komme, maar die wazze vezelf ok prachtig. Dat kon niet aars. Van een are buur had ie hoort dat ze Marlies heet en dat ze geskaie was en dat ze met dat dochtertje van voif, van de gemeente dat huurhuissie toewezen kregen had. Nou zocht ie een menier om an heur tillefoônnmmer te komme. Maar dat was een hêle toer, wat hai dorst ’t immers niet te vragen.Die eivend most ie bai broer Sjaak op verjaardag an de are kant van ’t durp. Deer zatte ze mooi an ’n pilsie in de kring en deer zat ‘r ien te vertelle dat ie een buurt watsepgroep had opricht, om de buurt voiliger te make. Hai zat deer te vertelle dat je den bai iederien in de streit een brief in de deur most gooie en as ze mee wouwe doen den moste ze hullie meeladres en hullie mobiele tillefoônnummer deurgeve. Zo kon je den een groep make en as d’r wat was den wist iederien dat geloik. Deer ging inienen een lichie op bai Jos. As ie zo’n watsepgroep voor de streit ging organisere, den deed buurvrouw Marlies meskien ok wel mee en den had hai oindelek heur tillefoônnummer. Dat Jos de volgende dag allegaar briefies make voor de hêle streit en seives in ’t donker had ie ze allegaar in de bus gooit bai iederien. In ’t donker vezelf want hai was as de doôd dat Marlies ‘m zien zou. De eerste anmeldingen had ie al gauw en hai begon een groep te maken op watsep. Zundegeivend keek ie weer in z’n i-meel en z’n hart maakte een wuppie. Marlies Dekker wou ok meedoen! Dus ze heet Dekker! Eerst kon Jos z’n geluk niet op, want z’n plannetje was slaagd, maar al gauw docht ie an dat nummer en dat ie dat den belle most. De moed zakte derect in z’n skoenen, want dat zuks nooit beure ging wist ie zelf ’t beste. Plan geslaagd, maar gien resultaat.Later die week sjouwde Jos met een zwere tas boôskippe van de kruienier nei huis. Van een ofstand zag ie buurvrouw Marlies studdere in de voortuin, dat hai docht metien: oei! Hai stak vast de streit over, want hai was as de doôd dat ze wat teugen ‘m zegge zou en den most ie wat terug zegge. Alliendeg dat idee al liet ‘m ’t water over de reg loupe. Dat hai sjouwde an de overkant van de streit verder met de blik op z’n skoene, maar met een skuin oog nei de overkant. “Nôh hé, jai benne toch Jos?” Klonk ’t iniene van de are kant van de streit. Jos verstoifde inienen, werd warm, heit en weer warm, z’n hart klopte heêl hard en stopte af en toe effen, hai kreeg een knalrôde kop, slappe biene en z’n keêl was zo droug as ie nag nooit weest had. Marlies Dekker, de vrouw van z’n dromen had wat teugen ‘m zoit en ze kwam nag nei ‘m toe loupe ok, zag ie met een skuin oog. “Wat een goed idee was dat, van die buurtwatsep.” Ze stond nou vlak bai ‘m, maar Jos zag allien de streit, z’n skoene en heur skoene. Mooie skoene, dat wel. “Nou moet ik wat zegge!” Docht Jos, bedat in peniek. Maar hij wist niet wat. “Jos?” Marlies bukte een beetje om z’n toet te kenne zien. “Ja……ja, dankjewel.” Hakkelde Jos met een hoog rôde kleur teugen z’n skoene. ’T was effe stil en Jos docht met de skrik vrai te komme, toedat Marlies zee: “Ik hew een koppie zet. Misskien lust jai ok wel een koppie? Kom je mee?” Jos wist niet wat of ie hoorde. Vroeg ze nou echt of ie om een koppie kwam? Dat Jos vocht teugen de warmte in z’n loif, tegen de rôde kleur op z’n toet en kuchelde wat om z’n drouge keêl weer een beetje vochtig te make. Tot z’n oigen verbazing wist ie uit te brenge: “Dat is goed. Ik breng eerst effe de boôskippe thuis.” Toe ie dat zee keek ie ok op en keek in een toet die mooier was dan ie ooit had kenne denke. “Leuk!” Zee Marlies en liep terug op huis an. “Ik leit de voordeur op een kier. Den kèje zo deurloupe.”Dat Jos in z’n oigen huis was ging ie eerst effies op een stoel zitte. Wat of ie nou meemaakt had most ie eerst effe verwerke. Die mooie buurvrouw van ‘m had met ‘m praat en ’t rare was, hai had nag wat teuge heur zoit ok. Maar nou most ie om een koppie, dat de drempel van de deur leek wel 6 meter houg. Dat hai oisbeerde nag 10 minuten deur z’n huis en hakte toe de knoop deur. ’T besef dat dut misskien de ienege kans was die hai zou kroige maakte dat ie alle moed bai mekaar skraapte en nei de overkant ging. De deur sting op een kier en met knikkende kniese en een bonkend hart douwde ie de deur open en ging ’t huis in. “Hier.” Hoorde ie en ging op het geluid of. Jos docht nag effies nei voor ie de klink nei beneden douwde, maar ging toch de kamer in. Deer zat z’n droomvrouw an een tafel samen met dat dochtertje van heur in een kamer die puur gezelliger ankleid was as z’n oigen kamer. “Ga maar zitte, den tap ik een koppie voor je. Hoe drink je de koffie?” Jos ging zitte naast de kloine moid, die ‘m met een bleu lachie ankeek. “Euh, eh, zwart.” Stamelde Jos. “Ok een koekie? Die hewwe Mira en ik net bakt.” “’T moidje heet dus Mira.” Docht Jos. Hai zat op z’n stoel en zee niet veul, maar Marlies kleste wat of en later begon die kloine ok te teuten teugen Jos en deer werd ie rustiger van en ontdooide een beetje. ’T Duurde effen, maar op een end zee ie hillegaar wat terug. Eerst teugen ’t moidje. Later ok tegen Marlies. Hai raakte hillegaar een beetje op z’n gemak bai ’t stel.Nôh, je reiden ’t al denk. Hai ging nag weer deres om een koppie. Weer later ging ie alle dagen om een koppie en weer later bleef ie ete en weer later bleef ie maar sleipe ok. Van ’t ien komt ’t aar en zo weunt Marlies nou met de kloine Mira bai Jos in dat grôte vraistaande huis. ’T leste nuws is dat ze samen een poppie kocht hewwe. Mira het ‘r een broertje bai. Ik hew ze lest op de kerremus zien loupe, samen bar groôs achter de poppesnor. De watsepgroep bestaat nag, maar wordt en bedat niet gebruikt bai gebrek an boeve. [...]
Kreunend komt ze overend. Greet douwt d’r oigen met de handen op de leunings van de stoel omhoog. Hè hè, ze staat. Ze is nou al 98, een heêl leven achter d’r. En as je oud worre, wor je ok stoif, dat is nou ienmaal zo. Nou eerst maar deres een nuwe batterai zoeke voor die ouwe transistor radio, die nag van heur man Tinus weest het. Effies zoeke in ’t laadje. Ze rommelt wat in ’t laadje, maar ze vindt gien batteraie. Ze graaft nag dieper en inienen zoit ze: “Verrek, deer is dat ouwe segaredoôsie.” Dat doôsie had ze al jare niet zien en ze had d’r ook al die jaren niet an docht. Ze leit de batteraie voor wat ze benne en pakt dat ouwe doôsie uit de laad. Ze skuffelt zachies terug nei d’r stoel. As ze zit koikt ze lang nei ’t doôsie op skoôt voor ze ’t openmaakt. Herinnerings spoke deur d’r houfd. Tinus is al bedat veertig jaar doôd en dut segaredoôsie het ze al net zo lang gien meer zien. Ze twoifelt of ze ’t openmake zal, maar heur nuwskierighoid wint ’t. Voorzichtig doet ze ’t deksel open. Weemoed skiet deur d’r hêle loif as ze de inhoud ziet. “Verrek!” Zoit Greet weer. Deer leit ’t sleuteltje van dat kassie in de skuur, weer of ze vroeger weunde met Tinus. Bai de verhuizing hadde ze dat kassie maar openbroken. Had ze die sleutel in dut doôsie dein?  In dat kassie, in ’t skuurtje weer Tinus in zoin toid wat ofstudderd had, hadde ze pakkies sjek vonden. Hai had tot z’n doôd stiekem roukt. Dat had Greet wel weten, maar nooit wat van zoit. Tinus was een goeie man weest en ze had ‘m deer gien mee wulle confrontere. Toen z’n hart d’r iniene mee stopte hoefde ze dat ok gien meer teugen ‘m te zegge. En die foto, dat was ien van de mooiste van Tinus. Die was maakt in de tuin, toen ie voiftig werd. Ze had ‘m altoid een knappe vent vonden. Toch had ze dat nooit teugen ‘m zoit. Weerom? Dat wist ze echt niet meer. Veuls te lang leden. “Nôh, bladmuziek.” Greet zucht en pakt ok dat uit de segaredoôs. Tinus kon bar mooi speule op de trombone. Hai had deres een keer een echte serenade voor Greet speult. Dat had ie zelf skreven! Wat was ze groôs op ‘m weest. Maar ok dat had ze nooit teugen ‘m zoit. Ze had ‘m een dikke zoen geven, meer niet. En dat zulveren kruissie, die had ie overal en altoid bai ‘m. Dat hield ‘m gelouvig, zee ie den altoid. Maar onderin lag ’t mooiste en dierbaarste wat ze ooit van ‘m kregen had. Twei brieve. Liefdesbrieve. Ze maakt ze open. Wat kon ie mooi skroive! De waterlanders komme nou toch bai Greet. Ze leest de brieve en ze beseft weer dat deuze man bar van d’r houwen het. En dat niet allien. Hai had dat bedat alle dagen teugen Greet zoid en hai had ’t met merakels mooie zinnen in z’n liefdesbrieve skreven. En ja, Greet had ok bar van Tinus houwen, maar ok dat had ze oftig niet teugen ‘m zoid. Maar Tinus had dat wel weten. Tinus wist ok dat Greet niet zo’n prater was. Ok dat had ie wel best vonden. Hai had heêl vaak zoid dat ie bloid was met z’n woif. Greet koikt met waterige ouge nei ’t doôsie. Veertig jaar allien doet ‘r beseffe dat ze meskien meer had moete prate en oftiger had moete zegge dat zai ok van hem hield. Ze pakt de foto weer uit ’t segaredoôsie en hoort z’n stem en z’n lach weer. Dan gloimt ze en denkt: “Nei oôr, hai wist dat ik van ‘m hield. Dat hoefde ik hillegaar niet  teugen ‘m te zegge. Dat was nergens voor nôdig. Dat wist ie wel.” [...]
Sjaak was een merakel beste grondwerker en hai most eres te werk bai Ruigoord. Dat is een plaassie bai Amsterdam en deur omstandigheden, wat ik nou allegaar gien gaan uitlegge, was dut een plaas worren weer of alliendeg maar kunstenaars weune. Die lui hewwe dut een culturele vraihaven noemt. Nou most Sjaak deer met een kraanmesjinist gleuven grave. Dat noeme ze proefsleuve om te koike wat of deer allegaar in de grond leit an kabels en loidings. D’r most deer een spoor verbreiding komme en de aannemer wou wete weer of dat ie rekening mee houwe most. Dat de mesjinist most grave en Sjaak most zorge dat ie gien loidings raakte met de mesjien, want d’r lagge puur zukke dikke stroomkabels in de grond en deerom most Sjaak dut sjouwtje doen, Hier was hai goed in, zien. De aannemer maakte den een zoôtje foto’s en deed metingen van weer en hoe diep of de loidings lagge en den gooide ze ’t gat weer dicht. Dat was een dag of wat werk en alle dagen kwam d’r een manje voorbai raien in zo’n ouwerwis driewielder bestelotootje. Hai had een smal snorretje die alle dagen een are kleur had. De iene dag was ie groen en een are dag was ie oranje. As dat manje voorbai reed den stopte ie effies en keek den bar nuwskierig hoe of Sjaak deer in die sleuf an ’t studdere was op zoek nei kabels en loidings. As ie den een toidje keken had ree die weer deur, zonder ok maar ien woord te zegge. Den gaf ie een zoôt gas met z’n wagentje en stoof op zoin manier weer weg. Op een goeie dag bleef het manje weer staan koike. Die dag had ie een blauwe snor. Sjaak was weer in de sleuf an ’t studdere, maar de mesjien most weer effies grave, dat Sjaak klom uit dat gat en stond zo inienen oog in oog met de blauwe snor. Deer had ’t manje bloikbaar op wacht, want hai begon inienen te praten teugen Sjaak. Hai vroeg z’n oigen of wat of ze deer nou alle dage an ’t doen wazze. “Nôh,” zee Sjaak nagal permantig, “Wai benne met de toekomst bezig. Wai legge hier allegaar nuwerwisse dingen an.” Nou werd de blauwe snor toch bar nuwskierig, dat hai vroeg wat of dat den was. “Nôh, dat wul ik je wel vertelle oôr,” ging Sjaak gehoimzinnig verder. “Maar je magge zuks gien verder vertelle oôr.” De blauwe snor beloufde dat geloik vezelf, deer was ie veêls te gruizig voor om dat grôte gehoim te hore. “Nôh,” Sjaak keek wat skichtig om ‘m heen, voordat ie verder ging en hai ging zachies prate. “Wai legge hier dreidlôze tillefoôn an. Niet deur vertelle oôr, aars grave ze ’t veneivend weer op.” De blauwe snor keek Sjaak an of ie water zag brande. Toen skudde ie ze houfd, ging met grôte stappen nei ze karretje en gaf nag meer gas as aars, dat ie wegreed. Hai hew Sjaak niet meer ankeken as ie voorbai reed in z’n karretje. En elke keer as ie voorbai reed, most Sjaak zachies gniffele. [...]
Dut verhaal is meskien wel echt beurt. Troinie was een moidje dat pittig lere kon, dat op skoôl in ‘t durp hadde ze zoid dat ze wel deur lere kon op de hogere skoôl in de stad. Deer was ze mans genog voor, had ’t hoofd van de skoôl plechtig vertelt. Moeder Alie had deer wel zinnighoid an en op een zaterdag met koppiestoid zee ze teugen vader Joop dat ze wou dat Troinie nei de hogere skoôl ging. ’T was in de oorlogstoid, dat je begroipe vezelluf wel dat zuks in die toid heêl ongewoôn was, zeker voor moide. Dat vader Joop zee dat zuks niet beure ging en dat ze te werk most as ze van skoôl kwam. Bai de kruienier zochte ze nag een hulpie. Deer kon ze mooi beginne as de skoôltoid voorbai was. Maar Alie hield voet bai stuk dat je begroipe, dat werd klamme. Joop ging bai de keukentafel staan en terwoil ie met z’n vinger op tafel tikte skreêwde ie dat moide niet ginge studere, die ginge te werk as ze van skoôl kwamme. Hoe of Alie zuks bedocht om de dochter van een werkman van de melkfabriek te leite studere. “Wat denk je dat zuks kost?” skreêwde ie d’r achteran. Om ’t verhaal niet te lang te maken, Alie had de broek an thuis, dat Troinie ging vezelluf gewoôn nei de hogere skoôl in de stad. Alle dagen op de fiets deur weer en wind en ze deed ’t verskrikkelijk best. Ze haalde allien maar houge cijfers. Joop bleef moppere en vond vreemde talen maar niks, Troinie kon toch Westfries? Dat was wel genog en algebra was gewoôn een duur woord voor rekene en dat kon Troinie al as de beste. Maar ja, ’t was wel oorlog en de moffen die hadde op een kwaaie dag bedocht om alle fietsen op te oisen. Allien de burgemeister en de pliesie en zuk volk mocht de fiets houwe en mensen die niet zonder fiets konne, zo as ouwe van dagen. Dat Troinie most ok heur fiets inlevere bai de moffen, dat ze kon niet meer nei de skoôl in de stad. Vader Joop had er skik van en met een grôte gloim zat ie an de eterstafel en zee teugen Troinie dat ze murgen maar nei de kruienier most gaan om te vragen of ze nag werk hadde. Alie werd puur poeperig en klapte de boerenkoôlprak toen ie dat zee net effen te hard op z’n bord, maar toen werd de gloim nag grôter. En zo bleef ’t de hêle eivend, want toen Alie ok ‘t vluus van de melk in Joop z’n koffie liet glippen, bleef Joop gloime en Alie poeperig. De volgende ochend kwam Opa om een koppie. Deur de regen, maar op de fiets. Opa was oud en had rimmetiek, dat hai mocht de fiets houwe van de Duitsers. “Komt u nou deur de regen, heêl van de are kant van ’t durp?” vroeg Joop toen ie binnenkwam. “Ja, maar ik heb ok heêl belangroik nuws.” Zee Opa en hai deed z’n pet of en ging an tafel zitte. Joop was vezelluf bar nuwskierig wat of dat nuws was, dat Opa zee met glimmende auge dat hai bar groôs was op z’n kloindochter omdat ze van die mooie coifers haalde op die grôte skoôl weer alliendeg maar geleerde mense op zatte en dat ze deer oigenlijk wel mee deur most gaan. Hai zee “As Troinie nou met moin fiets deur de week nei skoôl gaat, den ken ik zundes wel op de fiets te kerk. Deur de week heb ik ‘m toch gien echt nôdig. ’T is wel een ouwe herenfiets met anti plofbanden, maar da’s altoid nag beter as niks.” Nôh, je begroipe dat Joop z’n mond langzaam open viel en dat Alie en Troinie nou met een grôte gloim liepe. Alie tapte een koppie en deuze keer liet ze ’t vluus van de melk in de pan dat ze Joop z’n koppie voltapte. Deur de fiets van Opa kon Troinie ’t diploma hale op skoôl. Wat was Alie groôs op d’r kloine moid met een echt skoôldiploma. En Joop? Hai vezelluf ok, maar die stoifkop hew ’t nooit zoid. [...]
In de toid dat ik nag een jôje was van een jaar of 10 had ik, en ok m’n broer en zussies een knoin. Meist hadde we van die Lotharingers, dat ben van die knoine met een zwarte snuit, zwarte oren, een zwarte streip over de reg en verder allegaar van die kloine zwarte vlekkies op ’t loif. Dat wazze nag pittige knoine ‘oor. Ze woge meist wel een kilo of vier en dat is voor een jôje van 10 puur zo’n beist. We hadde die knoine vezelf voor een zakcentje, dat op z’n toid most de voedster effen nei de ram, om jonkies te make. Nou weunde an ’t begin van oôs streit boer Dirk en die had een knoert van een Lotharinger ram en voor ien gulden mocht je deer je voedster leite dekke. Op de dag dat moin knoin speuls was ging ik met ’t beist in een kissie achter op de fiets nei boer Dirk. Gulden mee, den kon ik metien ofrekene met Dirk. Nou had Dirk een kuuksig knoinehok. Heêl houg en heêl smal. ’T hok was ien hok breid en vier houg. Die grôte ram zat in ’t alderbovenste hok. De rest was leeg. Ik was vezelf niet groôt genog, dat Dirk deed moin voedster in ’t hok van de ram. Nou doen knoine oigelek niet an voorspel of zuk of zuks, dat die ram dook metien as een leêuw op moin knoin en begon te rammelen. Dat deed ie zo barrebaars dat de latjes van de vloer van zoin hok ’t begavve en met z’n tweien donderden ze een verdieping  nei beneden. Die klap was voor de volgende verdieping ok te veul en zo doke ze nag leiger net zo lang tot de knoine hillegaar beneden wazze. Ondanks ’t gestoetel in ’t hok wou de ram van gien woike wete. Hillegaar beneden rammelde ie gewoôn deur tot ie klaar was. We stonde dut zo deres te bekoike samen, dat Dirk zee: “Nôh, jôje, je kenne je knoin d’r nou zelf wel uitpakke. Hai is nou puur leiger.” Verwonderd keek ik ’t an en ik zee nag teugen Dirk: “’T is wel een beste ram.” Dat bleek een maand later ok wel. Moin knoin had nag nooit zoveul jonkies kregen as die keer. Wat een beste ram had boer Dirk toch. ©Co Schipper 2017 [...]
Lest was ’t op een eivend dat Siemen te kolven weest had puur misteg. Je zagge gien hand voor ogen, zo dicht zat die mist en hai most nag met de wagen op huis an. Deer zag ie bar teugen op, want hai had ok een paar borreltjes dronken en samen met die dikke mist leek oto raie een hêle sjouw. Hai sting buiten bai de kroeg wat te dangelen toedat Trien in buiten kwam. Trien was voorzitter van de kolfclub en ze was er ientje van ‘niet teute maar doen’. “Nôh Siemen”, zee ze geloik dat ze in buiten kwam, “ ’t is puur misteg. Dat wordt zachies raaie met de oto. Tot volgende week.” Metien stapte ze in heur wagen en ging an de reed. Siemen docht geloik, “Deer moet ik achteran, zai moet moin kant op en ik volleg gewoôn de lichies.” Dat Siemen sprong in zoin wagen en ging mooi zachies vlak achter Trien raaie. Trien leek alle bochies goed te weten want ’t ging merakels en Siemen vond van z’n oigen dat ie wel een pracht plan bedocht had. Zo hoefde hai allien de leste 200 meters op z’n oigen of te leggen. Inienen maakte Trien een haakse bocht en toe remde ze. Siemen was niet hillegaar helder van de borreltjes, dat hai remde te laat zien. Een bonk en brekend glas was ’t resultaat van te dicht op raaie en te laat remme. “Wel verdomme”, was ’t eerste wat Siemen zee en hai stapte uit de wagen, weer Trien al sting te koike nei de skade. “Nôh Trien, weerom remde je zo inienen?” vroeg Siemen z’n oigen of. “Nôh Siemen, ik rem omdat ik voor moin gerage staan. Ik ben thuis. Weerom rai jai teugen moin oto op, grôte struul?” was de wedervraag van Trien. “Dat hew je slecht reiden, mejoôn.” Sinds die dag noeme ze Siemen op de kolfclub ‘Siemen Mist’, maar Siemen was sinds die dag wel altoid op de fiets te kolven. ©2017 Co Schipper [...]
Jaren leden weunde d’r  in Westfriesland vier vraigezelle vrienden. Arie ‘De Dunne’, de broers Klaas en Cor en Jaap die ze ok wel ‘De Skrale’ noemden, omdat ’t zon kneert was. Op een merakels kouwe dag in januari zatte ze met z’n vieren te kaarte bai Arie thuis. De kachel met turf loeide, de wind rammelde an de ramen, een fles jonge op de houten tafel en de borrelglasies wazze vult. D’r werd vezelf poeperd op de barre koud buiten maar ze waren ’t wel iens dat gien mens deer wat an verandere kon. Cor hufterde een beetje en hai zai: “Je zalle toch de hêle nacht in buiten weze moete. Gien mens overleeft zukke koud.”  “Nôh”, zee Jaap ‘De Skrale’, “Voor een zoôtje cente benne d’r altoid wel lui die deer voor in benne ‘oor.” “Ik zien jou nag niet buiten staan vannacht in de koud, ok niet voor een paar cente. Of wel?” daagde Klaas ‘De Skrale’ uit. “Oh nei, ikke niet, voor gien goud.” Zee Jaap derect. “Nôh”, zee Arie toen, “As je goed in de klere zitte is ’t volges moin wel te doen ‘oor, zon nachie buiten in de koud. Je gane d’r niet derect doôd van, je moete gewoôn een beetje uit de wind bloive.” “Hah!” Jaap skreêuwde ’t bedat uit. “Dus jai denke dat je dat deer buiten in de koud wel een nacht uithouwe kenne. En wat wul je deervoor hewwe den? Want je doene dat vezelf weer niet voor niks.” Arie gloimde effen en deed toen ’t volgende voorstel: “As ik nou de hêle nacht in buiten bloif vannacht, den make jullie voor moin murgen een skoftig grôte pan met snert klaar. En niet zon zuinige as skrale Jaap maakt, maar ientje met spek en een beste varkenspoôt. En as ik ’t nou niet vol houwwe ken maak ik voor jullie zon grôte pan met snert.” “Nou niet janke over moin snert”, mekkerde Jaap, “Die is best zat. Maar die weddeskap durf ik wel an.” En hai wreef bai de gedachte an een grôte heite pan snert in z’n hande. “Zou je dat wel doen Arie?” zee Klaas bezorgd, “Man, je benne zo sluuf, je benne  vel over bien. Je hewwe niks gien vet an je loif. Straks wor je nag ziek.” “As jullie de weddeskap andurve, ben ik de hêle nacht in buiten, en den zit ik murgen lekker m’n oigen an de snert op te warme. Ik ben dik zat ‘oor Klaas, dat komt wel goed.” Dat de vriende dede de hande op mekaar en toe dat ’t donker werd trok Arie twei borstrokken an en twei lange onderbroeke onder zoin kleren, een dubbeld paar sokke, zocht de dikste jas van de kapstok en trok z’n wintermus diep over z’n oren. Hai keek nag effen nei z’n mate en zee: “Murgenochend as ’t licht wordt gaan ik te bed,  en as ik wakker wor wil ik die pan snert bai moin op tafel zien.” “Denk erom dat je jezelf nergens an warme”, zee Jaap nag gauw, “Want den verlies je de weddeskap.” Zo sting Arie die nacht in de kou. Hai saggelde wat deur de streiten van  ’t oiskouwe durp, maar hai kwam gien mens teugen, want ’t was veuls te koud vezelf. Dat hai koetelde op z’n gemak langs de huize in ’t durp, maar hai zag hillegaar niks want bai elk huis wazze de luiken toe. Hai was allien met z’n gedachten en altemet klapte hai z’n arme rond z’n loif om effies een beetje op te warreme en veegde ie een druppel van z’n neus. Hai liep een hoek om weer ie een keers zag brande voor het raam, dat was ’t ienege teken van leven die lange kouwe nacht. “Joh, Cor Groôt het geniese de luiken dicht”,  mummelde Arie teugen ze oigen en hai stampte maar weer ‘s met z’n biene om ze warm te houwe. Na een verlegen lange nacht werd ’t oindelijk licht an de horizon, dat Arie docht eran om op huis an te gaan, maar om gejank voor te weze wachtte ie nog een toidje. ’T Was deerom al pittig licht dat ie bij z’n stullepie ankwam en ze mate stingen ‘m al op te wachte. “Ben ik te vroeg?” vroeg Arie, maar Klaas skudde ze houfd en zee dat ie nei binnen kon gaan. “Lekker”, zee Arie, “want ik heb ’t bar koud kregen. Dat was een  verlegen lange nacht, maar nou heb ik recht op een knoert van een pan snert. Gaan jullie die nou maar make, den gaan ik effies  sleipe.” “Ik  wul eerst welders wete  off  jai je wel an de regels houwe hewwe”, pruttelde skrale Jaap. “Hew je nerges je hande an warmt? Of meskien hew je wel de hêle nacht bai ientje binnen zeten.” “’T ienege wat ik de hêle nacht zien heb is een keers voor  ’t raam bij Cor Groôt. Die had z’n luiken niet dicht.” “Zie je wel!” riep Jaap uit, “Hai het z’n oigen warmt an die keers. Je hewwe de weddeskap verloren jôje.” “Noh,”skamperde Arie, “Kè je je warme an een keers  achter ’t raam den?” Maar Klaas en Cor begonne ok teugen Arie te poepere over die keers en dat ’t vezelf niet hillegaar volges ofspraak gaan was, dat Arie zee toe maar teugen de manne dat hai den die eivend wel voor snert zurge zou. Hai vond ’t skraal van z’n maten, maar over een pan snert wou ie gien gesnark hewwe. Die eivend kwamme de maten van Arie opperdan. Hai zee teugen de vraigezelle broeders dat ze in de kamer zitte gaan moste. De snert zou wel gauw klaar weze, wist ie te vertelle. De fles jonge sting weer op de tafel en de manne goinde over die lekkere pan snert die d’r an zat te komme. “Hè je d’r wel een hêle varkespoôt in? “vroeg Cor, “Ik hew oigelek gien zin in die waterige hap die De Skrale altoid maakt.” Arie gloimde een beetje gehoimzinneg en beloufde Cor dat er een beste poôt in daan was en ok nag een bonk spek. Cor wreef genoegelek in z’n handen bai de gedachte an een mals stuk vleis. “Wanneer hew je de snert klaar Arie?”  Klaas keek verwachtingsvol nei Arie. “Ik hew verlegen veul trek, ken ik je zegge.” “Noh, ’t zal wel gauw klaar weze ‘oor, ’t staat al een toid op ’t vuur. Ik zal naggeres effe roere in de pan.” En Arie verdween nei de keuken. Z’n vrienden keke mekaar es an. “Hai voert wat in z’n skild”, zee Klaas as eerste. “Ik hew gien notie van wat of ie bedocht het, maar best ken ’t niet weze.” Reageerde Jaap, “Hai is zo sluw as ie mager is, zien.” Cor snoof de lucht in huis op. “Ik lucht ok niks. Tenminste gien snert.” Maar Arie kwam alweer in de kamer met een grôte gloim op z’n toet. Hai neuriede een deuntje. “Zalle we nag maar een borrel doen?” stelde ie voor, “de snert is nag niet klaar. Maar volges moin ken ’t nooit lang meer dure.” Je neme oôs toch niet in ’t oôtje hè, Arie?” vroeg Cor wantrouwig.  “Je denke toch niet dat ik m’n beste maten beduvele zal !” riep Arie uit, “Dat je zo over moin denke kenne, deer snap ik niks van.” “Leit die pan met snert maar deres zien den”, bemoeide Jaap z’n oigen d’r mee. “Nôh, as jullie moin niet gelouve, moete jullie maar komme koike in de keuken. De pan staat op ’t vuur.” Zee Arie en ging de mannen voor nei de keuken. Op het fornuis sting een knoert van een pan. Een varkenspoôt stak boven de pan uit, omdat ie oigenlek te groôt was voor de pan, dat ‘t deksel hing een beetje skeef. Jaap greep ‘t deksel en keek in de pan. “Dut kookt geniese!”, skreêuwde Jaap, “Ik zien de urte nag droive.” “Nôh, da’s kuuks! Ik hew hillegaar speciaal die keers nag haald bij Cor Groôt.” Poeperde Arie. “Wat most jij nou met die keers?” vroegen Klaas, Jaap en Cor geloik ongelouvig. “Nôh, die keers, die gaf zoveul warmte op voiftig meter afstand, met glas d’r tussen, dat ik docht, die keers, die moet ik hewwe. Dat ik ben nei Cor Groôt gaan voor die keers. Hai keek wel pittig leukig, dat ik om die keers kwam, maar ik hew ‘m toch meekregen. En nou staat die keers van Cor hier onder de pan, maar ik snap er verlegen woineg van dat die snert nag niet kookt. Hai staat al ure onder de pan.” Klaas trok de klep voor ’t vuur weg en deer sting een keers te branden en verder niks. “Voel je nou niet hoe merakels heit ’t is onder die pan?”, vroeg Arie met een grôte gloim. Bar beteuterd keke de are drie mekaar an. “Ik snap echt niet dat ’t nag niet kookt.” Zee Arie nag maar deres. De eerste die begon te groinze was Klaas. Hai zee, “Arie, je hewwe oôs best in ’t oôtje nomen. As jij nou turf pakke voor vuur, den skuive wai de cente voor de snert.” Jaap begon geloik te mekkeren over de cente, maar Cor luisterde deer niet nei en zee dat ie nag een fles jonge en roggebroôd had thuis en ging die hale.  ’T heb effies duurt voordat ze ete konne, maar ’t smaakte merakels lekker en ze hewwe over deuze dag nag lang neipraat. ©2016 Co Schipper [...]
Hannes was een bouwer met een mooi bedroif in de Meer. Hai bouwde deer de gangbare gewassen, zoas piepers, tarf en suikerbiete. Hannes was een beste bouwer die hêle goeie producte ofleverde, maar hai was ok nagal sels, dat hai ging verskrikkelek graag nei baiienkomste weer bouwers bai mekaar kwamme. Hai was den effies onder de mense en niet allien op de bouw. Den hadde ze welders een lezing over hoe je ’t beste piepers bouwe kon, of over nuwe mesjienes of zuk of zuks, en an ’t end dronke ze den met mekaar nag een stik of wat borreltjes. Gewoôn voor de gezellighoid en den hadde ze ’t  eerst over hullie bouwerai en over politiek en zuks. En later op de eivend, as de drank begon te werke werd ’t vezelf zwesse. Nou was Hannes niet alliendeg bar sels, maar hai kon ok met drinke niet zo bar best maat houwe.  Hai zat den mooi de hêle eivend te zwesse met zoin collega bouwers terwoil hai de iene nei de are borrel nei binne goôt, en ok de iene nei de are segaar opstak. Na zukke eivende ging ie meist altoid met puur zo’n stik in zoin kraag op huis an. Zo ok deuze eivend. Met z’n skeve kop stapte ie in z’n luxe wagen en reed op huis an. Op zo’n eivend stopte z’n auto  d’r iniene mee. Midden in de polder. Hai perbeerde te starte,  nageres en nageres, maar de motor verdomde ’t om weer an te slaan. Puur poeperig wou Hannes uitstappe toedat ie zag dat de tank skoôn leeg was. Hai zuchtte effen diep en zee teugen z’n oigen dat ie een grôte struul was. Zomaar vergete te tanke! Nôh, deer stond ie den, erges  midden in de Meer, zonder licht, zonder bezine en gien huis of levende ziel in de buurt. Hai ging eerst maar d’r es buiten de auto effies staan te prakkezere in de frisse lucht. Meskien dat het hielp. Hai bedocht toe wel dat ie de auto toch maar de berm in douwe most, aars ree d’r in ’t donker meskien nag ientje teugen an. Dat most maar niet, beriddeneerde ie toch met z’n sikkere hersens. Dat hai begon te douwe teugen de auto en hai had ‘m net in beweging toedat ie lichten an komme zag. “Die ken wel effies hellepe”, bedocht Hannes metien en hai wachtte tot of dat de lichten bai ‘m wazze. Toedat de auto d’r was zag ie geloik dat ’t mis was. ’T was de pliesie! D’r stapten twei pliesies uit, een joôn en een moid. Ze vroege vezelf wat of ie deer an ’t doen was. “Nôh,” zee Hannes teugen de agenten, “Ik ben veneivend purig an de borrel weest, maar ik was met de luxe wagen. Nou wou ik die niet staan leite deer, dat ik docht dat ik ‘m maar naar huis douwe most, want ik mocht vezelf niet raaie met drank op. Maar ’t valt bar of oôr, ’t is nag puur zo’n end en ik begin al pittig louf te worre. Meskien kenne jullie nag een stukkie helpe douwe?” De pliesies geloufden ‘m vezelf niet, maar ze vonde de smoes wel zo origineêl dat ze Hannes toch maar effies thuis brocht hewwe. Dat z’n joôs hoorden dat ie deur de pliesie nei huis brocht was hadde die vezelf een houp skik. Hannes hield sinds die nacht wel puur skerper z’n bezinemeter in de gate. ©Co Schipper 2016 [...]
In ’t verleden ging ik nag welders skeipe skere bai goeie kennisse. Dat deed ik niet voor een extra centje, maar voor niks. Me skoônvader had deer een boôtje legge weer of ie oftig wat an sleutelde en laste. Dat ik vroeg deerom gien geld voor ’t skere van die 3 skeipe. Een koppie met een lekkere koppiestik was mans genog, vond ik. Dat ging zo wat jare vort en alle jare vroeg  Ruud weer, zo heet die joôn, wat of ik hewwe most voor dat skere. Zo gaf ik elk jaar weer hetzelfde antwoord, dat een koppie met een lekkere koppiestik wel genog was. Tot op een goeie lentedag, nei ’t skere van de skeipe, hai weer vroeg wat of ik den hewwe wou voor dat skere. Hai had deer ok een zoôtje kalkoene lope zien, dat ik zee dat ik met de kerst wel zo’n kalkoen hewwe wou. Dat zee ik oigelek voor de goin en ’s middes was ik dat al weer kwoit zien en ging gewoôn weer verder met m’n are sjouwtjes. In december ging inienen m’n tillefoôn en dat was Ruud, van ’t skeipe skere. Hai zee dat d’r nag een kalkoen van moin op ’t hek zat. Ik ben meist niet om een antwoord verlegen, maar toe wist ik effies niet wat ik zegge most. Die opmerking over die kalkoen was ik al lang al weer vergete, vezelf. Ruud zee d’r metien achteran dat die kalkoen nag wel slacht most worre en of ik den geloik die are 5 kalkoene ok slachte wou. Dat ik weer een beetje bekomme was van de skrik, zee ik dat ik wel wat regele zou. Nou kon ik nag een manje die vroeger kippeslachter weest was, dat ik belde die toe maar op. Ik hew toe an ‘m vroegen of dat ie nag kalkoen ete wou met de kerst. Nôh, dat wou ie wel vezelf, dat ik zeg teugen ‘m: “Den moet je moin kalkoen ok effe slachte.” Dat wou ie ok wel en die are kalkoene wou ie ok slachte. Nôh, dat was mooi regelt zo en op een zaterdagochend hewwe we die kalkoene slacht en plokt en die kerst hadde 6 gezinnen een knoert van een kalkoen op tafel. Wai hewwe d’r zelfs 2 dagen van eten. En lekker dat ie was! ©Co Schipper 2016 De foto is van Gert van den Bosch. [...]
Op de tillevisie komt veul  reclame voorbai. Bai de meiste deervan kenne we de leugen op klompe an hore komme. Neem nou die reclame van Douwe Egbers. Deer zegge ze gewoôn dat die koffie van hullie “de geur” van moin ochend is. Nou weet ik vezelf wel wat of ze den bedoele, maar bai moin lucht ’t soches toch aars. Nou hadde we lest ‘r es bône eten. Nôh, ik ken je zegge dat we soches toe we wakker werde heel wat  aars luchtte as koffie. Niks van an dus. Ik hew ok nag welders slecht bewege kennen. In deuze toid most ik doest worre deur een zuster. Toe werd Aks nagal anprezen met een leukig filmpie. Aks is een lekker luchie en as den de joôn in dat filmpie dat spul over zoin loif spoôt den kwamme uit alle hoeke en gate lekkere (wilde) moide in bikini anstuive. Neem maar van moin an dat deer niks van waar is. As die zuster moin van boven tot onder wossen en ofdrougd had deed ze vezelf ok een luchie op bai moin. Ik had toe ok ‘r es Aks en ik docht: “Zal moin benieuwe, wat of d’r beurd. Ik ben hillegaar in me bloôtje.” Zai spuite met die fles. Nôh, hillegaar gien sjoeche; ze ging gewoôn deur en ze wou moin anklede gaan. En d’r kwamme ok gien lekkere woive anrenne. Dat ik zeg nag teuge die zuster “Hew je de deur vast of zo?” “Wat den?”, vroeg ze an moin. “Op tillevisie zegge ze dat al dat vrouwvolk wild wordt van Aks. Maar d’r beurt hillegaar niks. Geniese as ik in me bloôtje ben.” Toe zee die zuster dat ik al die reclame maar beter niet gelouve kon. Oigelek is het bar jammer dat al die reclame niet waar is. ’T zou mooi weze as ’t wel zo was. Trouwens, al die wilde moide ken nag puur zo’n opgaaf weze. [...]
We zouwe met een zoôtje volluk nei Oôs Joôs gaan in de Waard. Nou raakte me zwager een paar dagen deervoor het ziekenhuis in. Hij most dottert worren. Dus hai kon niet mee. Lees ik een paar dagen later in de krant dat de zanger van Oôs Joôs, Krêlis, opnomen is in het ziekenhuis, met hartklachten. Ik zeg teugen me vrouw: “Die loit wel naast onze zwager.” Nôh, dat was niet hillegaar waar, maar ze kwamme mekaar wel teugen deer in ’t dagverbloif. Me zwager vertelde dat hij zat in ’t dagverbloif, toedat er een kale joôn op slippers ’t dagverbloif in kwam loupe. Hai zoit terwijl ie binne kwam: “Ik moet effies op de site van Oôs Joôs koike.” Zoit me zwager: “Nôh, deer moet ik heen dut weekend.” Zoit die kale joon. “Ik ok. Ik moet deer zinge!” Later benne we alsnog nei het concert weest en dat was een prachtig mooi feest. [...]
Waar teugeswoordig het ‘Dorpsmuseum Huis van Oud’ staat, weunde vroeger Cees Oud. M’n broer en ik molken deer een paar jaar. Cees was een beetje een amparte, maar ik hew deer wel een houp keer verskrikkelijk lacht. Cees had welders een mooi verhaal. Ientje ken ik me deer nag van herinneren. Hai vertelde den over een Amsterdamse vrouw. Je wete wel, zo’n typ met hougblond heer en gouwen kettingen om d’r nek en een diep decolleté. Die reed op een dag over de zeumerdoik en zag dat leuke kloine huissie staan en ze vroeg d’r oigen of, of dat deer nag volk in weunde. Zai de wurft op en ze bukt voor het raam weer Cees altoid zat, de ramen benne deer nogal leig zien, om nei binnen te koiken. Cees had heur al lang zien vezelf, en die skreeuwde deur het raam. “We koike mooi bai mekaar naar binnen zo!” ©Co Schipper 2014 [...]